Spis treści:
- Co to jest upadłość konsumencka?
- Czy dostanę upadłość konsumencką jeśli przyczyniłem się do swojej niewypłacalności?
- Ile trwa plan spłaty w upadłości konsumenckiej?
- Czy możliwe jest umorzenie długów w ramach upadłości konsumenckiej?
- Czy w ramach postępowania upadłościowego zabiorą mi dom?
- Czego spodziewać się po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości po 24 marca 2020 r.?
Co to jest upadłość konsumencka?
Termin „upadłość konsumencka” jest pojęciem pozaustawowym, stosowanym w języku potocznym. Ustawa prawo upadłościowe posługuje się terminem postępowania upadłościowego prowadzonego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej. Jest to sądowe postępowanie cywilne wszczynane na wniosek oraz skierowane do niewypłacalnych dłużników. Celem takiego postępowania jest umorzenie zobowiązań upadłego niewykonanych w postępowaniu upadłościowym oraz zaspokojenie roszczeń wierzycieli w największym stopniu. W uproszczeniu można zatem powiedzieć, że celem takiego postępowania jest oddłużenie konsumenta.
Jako syndyk z wieloletnim doświadczeniem mogę stwierdzić, że popularność postępowania upadłościowego wobec osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej rośnie z roku na rok. Po uproszczeniu na podstawie nowelizacji z marca 2020 r. przesłanek koniecznych do uzyskania takiej upadłości spodziewać się należy, że nastąpi dalszy wzrost składanych wniosków. Część osób może wnioskować do sądu o ogłoszenie upadłości nie posiadając dostatecznej wiedzy w dziedzinie postępowania upadłościowego – należy zaznaczyć, że może nieść to negatywne konsekwencje w zakresie ustalanego przez sąd planu spłaty.
Czy dostanę upadłość konsumencką jeśli przyczyniłem się do swojej niewypłacalności?
Wskazać należy, że po nowelizacji, osoby prowadzące jednoosobową działalność gospodarczą będą traktowane tak samo jak konsumenci. Ponadto, począwszy od wejścia w życie nowych przepisów sąd nie będzie już badał, czy dłużnik przyczynił się do swojej niewypłacalności. Do ogłoszenia upadłości będzie wystarczające samo stwierdzenie przez sąd, że dłużnik jest niewypłacalny tj. nie jest w stanie regulować swoich zobowiązań. Do tej pory sądy badając negatywne przesłanki uwzględnienia wniosku o ogłoszenie upadłości konsumenckiej oddalały połowę takich wniosków. Zmiana ta jest uzasadniona zaistnieniem na gruncie „starych” przepisów tzw. turystyki upadłościowej. Sądy nigdy nie wypracowały jednolitej praktyki orzeczniczej – to co sąd bardziej surowy widział jako celowe przyczynienie się do swojej niewypłacalności, co skutkowało oddaleniem wniosku o ogłoszenie upadłości, inny bardziej prokonsumencki sąd widział jedynie umyślność i przychylał się do wniosku. Zaobserwowano zatem negatywne zjawisko „wędrowania” z wnioskami o ogłoszenie upadłości do bardziej skłonnych do ogłoszenia upadłości sądów. Nowelizacja ma przyczynić się do zlikwidowania tego zjawiska oraz wzrost liczby oddłużonych osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej.
Ile trwa plan spłaty w upadłości konsumenckiej?
Badanie przyczyn upadłości nastąpi teraz w kolejnej fazie postępowania, ogłoszeniu upadłości. Ewentualne celowe doprowadzenie do swojej niewypłacalności będzie zatem wpływać na ustalany przez sąd plan spłaty. Sąd inaczej potraktuje osobę, która doprowadzona została do niewypłacalności wskutek przyczyn od niej niezależnych (np. recesja gospodarcza), a inaczej osobę, której niewypłacalność jest skutkiem rozmyślnych zaniedbań (np. trwonienie pieniędzy na hazard). Będzie to miało na długość planu spłaty. Osoba która celowo doprowadziła do swojej niewypłacalności może mieć ustalony przez sądu dłuższy plan spłaty (od 36 miesięcy do 84 miesięcy). W przypadku braku umyślności lub rażącego niedbalstwa w działaniu dłużnika maksymalny okres spłaty wyniesie natomiast 36 miesięcy.
Czy możliwe jest umorzenie długów w ramach upadłości konsumenckiej?
Możliwe jest także oddłużenie dłużnika poprzez umorzenie jego zobowiązań. Nastąpi to w przypadku stwierdzenia przez sąd, że dłużnik nie posiada majątku oraz jest trwale niezdolny do spłaty zobowiązań (np. inwalidztwo uniemożliwiające podjęcie jakiejkolwiek pracy). Przewidziano także swoiste warunkowe umorzenie zobowiązań – w ciągu 5 lat upadły składa sądowi coroczne sprawozdania w zakresie swojej sytuacji finansowej i w tym okresie może zostać złożony wniosek o ustalenie planu spłaty.
Czy w ramach postępowania upadłościowego zabiorą mi dom?
Należy także zaznaczyć, że na gruncie nowych przepisów przewidziano ochronę upadłego przedsiębiorcy któremu w toku postępowania upadłościowego zlicytowano dom. Z kwoty ze sprzedaży odliczona będzie stosowna kwota przeznaczona na wynajem przez dłużnika lokum. Tym samym ochrona przysługująca uprzednio wyłącznie konsumentom została rozciągnięta na przedsiębiorców.
Czego spodziewać się po złożeniu wniosku o ogłoszenie upadłości po 24 marca 2020 r.?
Nowe przepisy przyśpieszą, usprawnią i ujednolicą postępowanie upadłościowe, nie bez znaczenia pozostaje jednak pomoc profesjonalisty. Należy pamiętać, że jakkolwiek samo uzyskanie upadłości będzie teraz znacznie prostsze to niefachowo napisany wniosek może doprowadzić do ustalenia nawet 7 letniego planu spłaty. Do planu spłaty obiekcje w formie sprzeciwu mogą składać wierzyciele. Dlatego też warto dokładnie przeanalizować swoją sytuacje i dokładnie przygotować się do postępowania upadłościowego. Nieodzowna w prawidłowym sporządzeniu wniosku o ogłoszenie upadłości będzie pomoc ze strony prawnika posiadającego doświadczenie w sprawach upadłościowych. Prawidłowo napisane uzasadnienie może przesądzać o długości ustalonego przez sąd planu spłaty.